Arapça’dan Türkçe’mize giren akıl kelimesinin lügat anlamı : “ Düşünme ve anlama gücü; insana has olup herkeste değişik dereceleri bulunan manevi kudret; us, bellek, hafıza, öğüt, salık verilen yol.” olarak geçer.
Dünya Gezegeninde yaşayan canlıların içinde yegane akıllı olan türü insandır. İnsan diğer yaratıklardan akıllı olma özelliği ile bütün diğer mahlukata karşı bir üstünlük sağlar ve onların üzerinde hakimiyet kurar. Aklını kullanan toplumlarda refah seviyesi ve mutluluk oranı da o derece yüksektir. İnsanın zeka seviyesi fevkalade yüksek olabilir, ama o zekayı kullanamadıktan sonra hiçbir işe yaramaz. İmmanuel Kant: “ Aydınlanma kişinin kendi aklını kullanmaya cüret etmesidir.” demiştir. Bu meyanda Descartes ise : “ Akıl kafi değildir, asıl hüner onu yerinde kullanmaktadır.” diye vurgulamıştır.
Kişi edindiği tecrübeler ve elde ettiği beceriler ile başkalarına da yardımcı olmalıdır. Atalarımız : “ Akıl akıldan üstündür.” demişlerdir. Bernard Shaw ise : “Akıllı adam aklını kullanır, daha akıllı adam başkalarının da aklını kullanır.” diyerek başkalarının görüş ve düşüncelerinden de faydalanmamızın gerekli olduğunu belirtmiştir. Bir insanın en değerli birinci derecedeki hayatiyet unsuru aklıdır. Kişi kör, sağır, dilsiz hatta felçli olarak yaşayabilir. Ama akıl melekesini kaybeden kişi fiziksel olarak hayatiyetini devam ettirebilir. Fakat o kişi ne yediğini, ne içtiğini, nerede gezdiğini, ne de ne yaptığını kesinlikle bilemez. Adeta bir yaşayan ölü mesabesindedir. Kişi Allah’ın verdiği bu nimetin kıymetini bilmeli, onu iyilikte, doğrulukta, güzellikte ve toplumun menfaatleri doğrultusunda kullanmalıdır. Hayır ve şerri aklı sayesinde ayırt edebilmelidir. Akıllı kişiler, akıllı kişilerle dostluk kurar. Atalarımız : “ Aptaldan öpücük alacağına, akıllıdan tokat ye daha iyi.” demişlerdir.
“Akıl yaşta değil baştadır” derler. Fakat o aklı başa getirenin de yaş olduğunu söylerler. İnsan her geçen gün olgunlaştıkça hatalarını düzeltecek, ruhu tekamül edecek, çevresine daha fazla ışık verecek, mükemmel bir insan olma yoluna girecektir. Devamlı aklını kullandıkça hafızası dinç kalacaktır. Akıllı insan aynı zamanda çok okuyan insan olduğundan çevresine karşı da bilge kişi olma durumunda kalacaktır. İnsanın keskin veya üstün zekalı olması önemli değildir. Mühim olan her zaman, her yerde ve her durumda aklını kullanmasıdır. Kişinin aklını kullanması hem kendi menfaatine, hem de amme menfaatinedir.
Satırlarımızı Vauvenargues’in şu güzel sözüyle sonlandıralım.
“ Doğru işlemeyen akıl, keskinmiş neye yarar; saatin iyiliği koşmasında değil, doğru gitmesindedir.”
-------------- ŞİİR KÖŞESİ -----------------
GİTTİN GURBET ELLERE
Ne istediysem senden diklenmedin, eğildin
İşte sen bu halinle olmuştun bana özel
Ne oldu birden bire hiç de böyle değildin
Gittin gurbet ellere unuttun beni güzel.
Her zaman aşk ve sevgi; dürüstlük oldu konun
Bundan sonra ne olur bilemem artık sonun
Ne haberin geliyor ne de bir telefonun
Gittin gurbet ellere unuttun beni güzel.
Üç öğün yemeğini hep benimle yemiştin
Ne zaman hakkım geçse anında ödemiştin
“Kalbimin içindesin, unutamam” demiştin
Gittin gurbet ellere unuttun beni güzel.
Yanındaydım her zaman neşende ve yaslında
Türk sanat müziğinin özünde ve faslında
Unutulacak adam değildim ben aslında
Gittin gurbet ellere unuttun beni güzel.
Senin üzerine ben hayaller kuruyorken
Bilmediğin ne varsa hep bana soruyorken
Sen benim yüreğimin içinde duruyorken
Gittin gurbet ellere unuttun beni güzel.
Her zaman aşktan yana gittiğim doğru yoldu
Kalbim hâlâ sendedir gözlerim yaşla doldu
Canı gönülden seni ben sevdim de ne oldu
Gittin gurbet ellere unuttun beni güzel.
Albeni AKÇAY – NAZİLLİ
------------------------------------------
KÜÇÜK YALANLAR
Küçük yalanlarla büyüdüm ben
Zararsız küçük yalanlarla.
Bunca zaman
güzel bir dünya hayali kurdum
Kurdum da
En ateşli yıllarımda
Masal dinleyerek uyudum
Uyudum da büyüdüm.
Ne zaman ağzımı açtım
O gün dilime biber sürdüler
Ağzımı yumdum
Gözümü açtım.
Erkan ACAR – ÇİNE
-------------------------------
KÖLEN OLAYIM
Gönül kafesinde kuşun olayım
Aşkın hamurunda unun olayım
Bırakma beni sen yarim bırakma
Bir ömür boyu ben kölen olayım.
Döndüm derbedere yaktın sinemi
Viran edip vurdun gel gör çilemi
Söyle yarim söyle kalbim sendemi
Bir ömür boyu ben kölen olayım.
Sarmış delice bak sevgin kalbimde
Alna yazmış kader. mecnun halimde
Derdi ortağım ol dönme zalime
Bir ömür boyu ben kölen olayım.
Aslanoğlu durma kafes açıldı
Gönül deryasında güller saçıldı
Bülbül olan kalbin aşka seçildi
Bir ömür boyu ben kölen olayım.
Çetin ASLAN – AYDIN
