Büyük bir dep­rem ya­şa­dık ve acı­lar için­de­yiz…

Bi­li­me ve bilim adam­la­rı­nın uya­rı­la­rı­na kulak as­ma­yan ka­der­ci yö­ne­tim­le­rin kat­kı­sıy­la ül­ke­mi­zin %13’ü me­zar­lı­ğa ve en­ka­za dö­nüş­tü…

Dep­re­min değil, çürük bi­na­la­rın öl­dür­dü­ğü ger­çe­ği­ni; ya­şa­dı­ğı­mız dep­rem­ler­de hep gör­dük. 1999 Göl­cük dep­re­mi­nin bize önem­li bir ders ver­miş ol­ma­sı ge­re­kir­ken; 24 yıl­lık sü­reç­te bu dep­rem­ler­den ders al­ma­dı­ğı­mı­zı bu acı dep­rem­le bir­lik­te gör­müş olduk…

***

AKP ik­ti­da­rı 21 yıl­dır ik­ti­dar­da; bu gibi sü­re­ler ül­ke­le­rin ta­rih­le­ri için­de çok önem­li sü­re­ler­dir. Çok zor şart­lar­da ül­ke­mi­zi Kur­tu­luş Sa­va­şı­mız­la em­per­ya­list­ler­den kur­tar­mış, Cum­hu­ri­ye­ti­mi­zi kur­muş, ül­ke­miz adına çok önem­li ça­lış­ma­lar yap­mış Mus­ta­fa Kemal Ata­türk’ün ik­ti­dar sü­re­si sa­de­ce 15 yıl­dır. AKP bir ön­gö­rü­süz­lük­le; ik­ti­da­rı sü­re­cin­de ül­ke­mi­zin tarım ara­zi­le­ri­ni, ova­la­rı­nı, dere ke­nar­la­rı­nı, ze­mi­ni çürük olan alan­la­rı be­ton­laş­tır­dı… Hâlâ ya­şa­dı­ğı­mız bu acı­lar­dan ders alın­ma­mış ol­ma­lı ki; ace­le­ce bir ya­pı­laş­ma­nın içine gi­re­rek; dep­rem böl­ge­sin­de yer se­çim­le­ri­ne baş­lan­dı­ğı hatta bazı yer­ler­de iha­le­ye de çı­kıl­dı­ğı­nı haber kay­nak­la­rın­dan öğ­re­ni­yo­ruz… AKP, dep­re­me ha­zır­lık­sız ya­ka­lan­dı, krizi yö­net­mek­te ku­rum­la­rıy­la bir­lik­te ba­şa­rı­sız oldu. Dep­rem son­ra­sı ya­pı­laş­ma, kader planı an­la­yı­şıy­la değil, bi­li­mi, de­ne­yi­mi, aklı öne alan çağ­daş bir an­la­yış­la ya­pıl­ma­lı­dır…
 



Şimdi ge­le­lim, ya­şa­dı­ğı­mız Didim il­çe­mi­zin olası bir dep­re­me hazır olup ol­ma­dı­ğı­na…

Ya­şa­dı­ğı­mız büyük bir dep­rem­den sonra va­tan­daş­la­rı­mız, ya­şa­dık­la­rı yer­le­ri dep­rem açı­sın­dan sor­gu­la­ma­ya baş­la­dı­lar. Ev­le­ri­nin sağ­lam olup ol­ma­dı­ğı­nı dü­şün­me­ye, ge­rek­li test­le­ri yap­tır­mak için gi­ri­şim­ler­de bu­lun­ma­ya baş­la­dı­lar…

Dep­rem ko­nu­sun­da uzman olan aka­de­mis­yen­ler hep te­le­viz­yon­la­rın ek­ran­la­rın­day­dı­lar. Va­tan­daş­lar bu tür prog­ram­la­ra yoğun ilgi gös­ter­di­ler…

***

Ya­şa­dı­ğı yeri sor­gu­la­mak, ger­çek an­lam­da sizi oralı yapar.

Ya­şa­dı­ğı­mız Didim il­çe­mi­zi de dep­rem yö­nün­den sor­gu­la­mak bir va­tan­daş­lık gö­re­vi­miz ol­ma­sı ya­nın­da ya­şa­dı­ğı­mız yere sev­gi­mi­zin de bir işa­re­ti­dir.

Hele il­çe­niz­de ga­ze­te­ler­de ya­zı­lar yazan, sos­yal medya üze­rin­den Didim’in gün­de­mi­ni halka ulaş­tı­ran bi­riy­se­niz; sizin üze­ri­ni­ze de büyük so­rum­lu­luk­lar dü­şü­yor…

***

Didim il­çe­miz dep­rem böl­ge­sin­de…

Yakın geç­mi­şin­de 1955 yı­lın­da Didim Balat mer­kez­li 6.8-6.9 şid­de­tin­de yı­kım­la­ra ve ölüm­le­re neden olan bir dep­rem ya­şa­mış. 1955 yı­lın­da yö­re­de ya­şa­nan dep­rem fe­la­ke­ti son­ra­sın­da “Hisar” ola­rak ad­lan­dı­rı­lan Apol­lon Ta­pı­na­ğı çev­re­sin­de­ki yer­le­şim yeri 1961 yı­lın­da da­ğı­tı­lan Afet ev­le­riy­le 1 km gü­ne­yin­de­ki alana ta­şın­mış.(Şim­di­ki mer­kez, mer­kez cami ve çev­re­si)

***



Aydın ili­miz­de önem­li diri fay hat­la­rı var. Her ne kadar Didim il­çe­miz­de diri dep­rem fay hat­la­rı gö­zük­mü­yor­sa da; Didim il­çe­miz Söke- Ku­şa­da­sı- Milas – Ege De­ni­zi ve Ada­lar­da bu­lu­nan diri fay hat­la­rıy­la çok yakın kom­şu­dur… Bu fay­lar­da ola­cak dep­rem­ler; Didim’i de çok et­ki­le­ye­cek­tir…(Ör­ne­ğin: Adana ve Di­yar­ba­kır dep­rem fay­la­rın­da ol­ma­dı­ğı halde; çev­re­sin­de­ki şid­det­li dep­rem­den çok et­ki­len­di­ler)

Di­dim­li Ga­ze­te­ci Umut Kaşan’ın Dep­rem Bi­lim­ci Prof. Dr. Şener Üşü­mez­soy’un Didim üze­ri­ne me­saj­la­rı­nı pay­laş­mış.

ÜŞÜ­MEZ­SOY:“ İkaria, Sisam, Ku­şa­da­sı, Söke, Aydın'a uza­nı­yor. Na­zil­li'ye devam edi­yor. Fay İkaria ta­ra­fın­dan kı­rı­lır­sa zarar daha az ola­cak­tır. Fakat Aydın ta­ra­fın­dan kı­rı­lır­sa zarar büyük öl­çü­de olur. Ku­zey­de Sel­çuk ve Gü­ney­de Didim de et­ki­le­nir." Demiş.

Zaten ya­şa­dı­ğı­mız sü­reç­te, Didim ve çev­re­sin­de olan dep­rem­le­ri önem­li şe­kil­de hep his­se­di­yo­ruz…

Öte yan­dan yine yakın ta­rih­te ya­şa­dı­ğı­mız ve Didim il­çe­miz­de de şid­det­li ola­rak his­set­ti­ği­miz; Sisam ada­sın­da mey­da­na gelen ve İzmir'de büyük yı­kı­ma yol açan 6.9 bü­yük­lü­ğün­de­ki dep­rem son­ra­sı Je­ofi­zik Yük­sek Mü­hen­di­si Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, dik­kat­le­ri Aydın'ın Efe­ler, Na­zil­li ile Ku­şa­da­sı il­çe­le­ri­ne dik­kat çe­ke­rek “Bu üç yer­den bi­rin­de yı­kı­cı bir dep­rem ol­ma­sı şa­şır­tı­cı olmaz” de­miş­ti.

***

Didim’in geç­mi­şin­de ya­şa­dı­ğı yı­kı­cı dep­rem­ler, yakın çev­re­sin­de­ki diri fay­la­rın şid­det­li dep­rem­ler üret­me ola­sı­lı­ğı ve bilim adam­la­rı­mı­zın da böl­ge­mi­ze dik­kat çek­me­le­ri bizi Didim il­çe­miz­de olası dep­rem ger­çe­ğiy­le baş başa bı­ra­kı­yor…

***

Hız kes­me­den, yerel ve genel an­lam­da hızlı bir be­ton­laş­ma­nın için­de olan Didim İlçe­miz­de dep­rem­le­re yö­ne­lik bir ça­lış­ma, bir ön­gö­rü, dep­re­me da­ya­nık­lı ev yapma, Yapı sto­ku­nun dep­re­me da­ya­nık­lı­lı­ğı yö­nün­de yerel yö­ne­ti­min elin­de bir yapı en­van­te­ri var mı yok mu merak edi­yo­ruz…

Ül­ke­mi­zin yapı mü­te­ah­hit­le­ri­nin cen­ne­ti ol­du­ğu söy­le­ni­yor ya; Didim ye­re­li de her­hal­de bi­rin­ci­li­ği alır…30 yıl ön­ce­si­nin kö­yü­nü, ül­ke­mi­zin dört bir ya­nın­dan ge­le­rek ve ad­la­rı­na mü­te­ah­hit de­ni­len, va­sıf­la­rı tam ola­rak bi­lin­me­yen ki­şi­ler­ce Didim beton yı­ğı­nı­na çev­ril­di. Bu ya­pı­la­rın ne ka­da­rı dep­rem­le­re da­ya­nık­lı, ne ka­da­rı­nın hemen yı­kıl­ma­sı, ne ka­da­rı­nın güç­len­dir­mey­le kur­ta­rı­la­ca­ğı­na, ne ka­da­rı­nın kent­sel dö­nü­şü­me uğ­ra­ya­ca­ğı­na yö­ne­lik Be­le­di­ye­mi­zin bir en­van­te­ri var mı? Ya da bu ko­nu­da bir ça­lış­ma­sı var mı bil­mi­yo­rum. Öğ­ren­di­ğim ya da bu yönde bir açık­la­ma ya­pıl­dı­ğı zaman siz­ler­le pay­la­şa­ca­ğım…



DİDİM TALAN EDİLİYOR…

Didim’in zey­tin­lik­le­ri, ma­ki­lik­le­ri, dağı, taşı, sahil boy­la­rı; mer­ke­zi hü­kü­met ta­ra­fın­dan An­ka­ra’da masa ba­şın­da par­sel par­sel, Di­dim­li­ler’in ge­le­ce­ği dü­şü­nül­me­den, dep­rem gibi fe­la­ket­ler göz ardı edi­le­rek, top­lan­ma alan­la­rı bile bı­ra­kıl­ma­dan talan edi­lir­ce­si­ne be­ton­laş­tı­rıl­mak üzere sa­tı­lı­yor… Tan­rı­nın eli­nin değ­di­ği bu güzel alan­lar, plan­sız, prog­ram­sız, para hır­sıy­la do­ğa­yı kat­le­den in­san­la­rın eliy­le git gide çir­kin­le­şi­yor…

Sahil ban­dın­da­ki, kamu ku­ru­luş­la­rı­na ait alan­lar, boş ha­zi­ne ara­zi­le­ri , Ak­bük­ten, Ma­nas­tır ko­yu­na, Fevzi Pa­şa­dan Balat’a kadar uza­nan alan için­de­ki doğal bitki ör­tü­le­riy­le, de­li­ce zey­tin­le­riy­le özel­leş­tir­me da­ire­si ara­cı­lı­ğıy­la be­ton­laş­tır­ma plan­la­rıy­la sa­tı­lı­yor…

Bu gi­diş­le, sahil ban­dın­da hal­kın de­ni­ze gi­re­ce­ği bir yer kal­ma­ya­cak, bu bant An­ka­ra’dan plan­lan­mış otel­ler­le do­la­cak… Didim susuz, ye­şil­lik­siz, bir fe­la­ket ha­lin­de top­lan­ma yeri bile bu­la­ma­ya­cak bir ça­re­siz­li­ğe dü­şecek…

***

SİYASET, İNŞAAT SEK­TÖ­RÜN­DEN NE­MA­LA­NI­YOR…

Bu ya­zı­yı okur­ken, bana kı­zı­yor, beni fe­la­ket tel­la­lı ola­rak da suç­lu­yor ola­bi­lir­si­niz. Ca­nı­nız sa­ğol­sun… Ben de bir ön­gö­rüy­le ya­zı­yo­rum bu ya­zı­yı ki; ge­le­cek­te ba­şı­mı­za gel­me­sin diye…

Didim il­çe­miz­den ön­ce­lik­le özel­leş­tir­me da­ire­si elini çek­sin. Kı­yı­la­rı­mı­zı, zey­tin­lik­le­ri­mi­zi, ma­ki­lik­le­ri­mi­zi be­ton­laş­tır­ma­sın. Zaten be­to­na bo­ğul­muş bir kent gö­rü­nü­mün­de­yiz. Bu ha­liy­le bu­ra­ya tu­rist ge­le­me­ye­ce­ği gibi Didim hal­kı­nı da zor gün­ler bek­li­yor ola­cak…

Şimdi di­ye­cek­si­niz ki; bu be­ton­laş­ma­ya, yeşil alan­la­rın, sahil kı­yı­la­rı­nın be­ton­laş­ma­sı­na dur di­yecek bir ör­güt­len­me yok mu?

Ül­ke­miz­de yerel yö­ne­tim­ler yani Be­le­di­ye­ler in­şa­at sek­tö­rün­den ne­ma­la­nı­yor­lar. Para gelen yere be­le­di­ye­ler de göz yu­mu­yor­lar. Zaten şöyle bir Be­le­di­ye mec­lis üye­le­ri­ne ve Si­ya­si par­ti­le­rin il ilçe yö­ne­tim­le­ri­ne bir ba­kı­nız çoğu in­şa­at mü­te­ah­hit­le­rin­den olu­şu­yor… Be­le­di­ye­ye ait spor ku­lüp­le­ri­ne de bu şir­ket­ler, fi­nan­sör ola­rak bir im­ti­yaz- bir ko­lay­lık- sağ­lı­yor­lar ken­di­le­ri­ne… Bu açı­dan ba­kıl­dı­ğın­da Be­le­di­ye­ler bel­de­le­ri­nin be­ton­laş­ma­sı­na, doğal do­ku­la­rın, yeşil alan­la­rın yok ol­ma­sı­na fazla kulak as­mı­yor­lar…

Didim ye­re­li­miz­de doğa kat­li­amı­na, çar­pık plan­sız, be­ton­laş­ma­la­ra, çevre kir­li­li­ği ya­ra­tan iş­let­me­le­re, plan­la­ra, uy­gu­la­ma­la­ra ve kıyı yağ­ma­la­rı­na karşı top­lu­mun ya­rar­la­rı­nı gö­ze­te­rek mü­ca­de­le eden bir DİDİM DER­NEĞİMİZ var.

Didim Der­ne­ği; bu yönde Di­dim­li­le­rin kat­kı­la­rıy­la çok sa­yı­da dava açtı bu da­va­la­rın ba­zı­la­rı­nı ka­zan­dı; ba­zı­la­rın­da yü­rüt­me­yi dur­dur­du. Ba­zı­la­rı­nı kay­bet­ti ve ba­zı­la­rı­nı da üst mah­ke­me­ye ta­şı­dı. Devam eden dava sü­reç­le­ri­nin ya­nın­da yeni da­va­lar aç­ma­nın da ha­zır­lı­ğı için­de… Didim Der­ne­ği gü­cü­nü, Didim sev­gi­sin­den, Didim hal­kın­dan ve doğa ve çevre sev­gi­sin­den alı­yor. Par­ti­ler üstü bir an­la­yış­la Didim’in do­ğa­sı­nı ko­ru­mak, çevre so­ru­nu ya­ra­tan ku­ru­luş­lar­la, mü­ca­de­le edi­yor. Çar­pık plan­sız, sağ­lık­sız ya­pı­laş­ma­la­ra, kıyı ta­lan­la­rı­na, de­ni­zi kir­le­ten balık çift­lik­le­ri­ne, de­ni­zin çöp­çü­sü Deniz pat­lı­can­la­rı ta­la­nı­na karşı bir mü­ca­de­le­nin de için­de… Didim Der­ne­ği gibi ya­şa­nı­la­sı bir çevre için mü­ca­de­le eden der­nek­le­re her zaman yar­dım­cı olmak bir gö­re­vi­miz ol­ma­lı…



Ya­za­rın biri “vak­tim ol­say­dı, daha kısa ya­zar­dım” demiş. Benim fazla bir za­ma­nım ol­ma­dı­ğı için biraz uzun yaz­dım.

Ya­şa­nı­lır bir çev­re­de, kor­ku­suz­ca, sağ­lık­lı ola­rak, bir­bi­ri­miz­le, ba­rı­şık kar­deş­çe ya­şa­ma­nın yol­la­rı­nı bul­mak he­pi­mi­zin gö­re­vi ol­ma­lı…

Ya­şa­mı­mı­zı zora sokan, biz­le­ri sö­mü­ren sö­mür­gen­le­re, para pul uğ­ru­na do­ğa­mı­za, ca­nı­mı­za, sağ­lı­ğı­mı­za zarar ve­ren­le­re karşı hep sor­gu­la­yı­cı ol­ma­lı­yız…

Ya­şa­dı­ğı­mız ye­re­lin yö­ne­ti­mi­ni de hep sor­gu­la­ya­rak; yap­tı­ğı ça­lış­ma­la­rı, plan­la­rı, prog­ram­la­rı zih­ni­miz­de de­ğer­len­dir­me­yiz…

Didim dep­rem böl­ge­sin­de; Didim’de ve çev­re­sin­de ola­cak bir dep­rem Didim’e büyük zarar ve­re­bi­lir. Didim Be­le­di­ye­si­nin bu yönde yap­tık­la­rı ça­lış­ma­la­rı bil­mek is­ti­yo­ruz. Konut sto­kun­da­ki tüm ya­pı­la­rın dep­rem riski yö­nün­den de­ğer­len­di­ri­le­rek bir en­van­ter çı­ka­rıl­ma­sı­nı is­ti­yo­ruz.

Ay­rı­ca; Didim Be­le­di­ye­mi­zin bu be­ton­laş­ma hı­zı­nı kes­me­si yö­nün­de bir ça­lış­ma­nın için­de ol­ma­sı­nı da umu­yo­ruz…

Gö­rüş­mek üzere…