De­ği­şim var­lık­la­rın do­ğa­sın­da var olan; var­lık­la yok oluş çiz­gi­sin­de gidip gelen bir ol­gu­lar bü­tü­nü. Ön­ce­lik­le şu ger­çe­ği sap­ta­mak gerek; de­ği­şim var­lık sür­dür­me­nin ol­maz­sa ol­ma­zı­dır. Var­lık­lar çev­re­ye ve ko­şul­la­ra uyum­la var­lık­la­rı­nı sür­dü­rür­ler. Bi­rin­ci sı­ra­da ya­şam­sal var­lı­ğa ola­nak ta­nı­yan çevre, hemen ar­dın­dan bu uygun çev­re­de bir bi­çim­de var olan var­lık ve üçün­cü aşa­ma­da ise; için­de bu­lun­du­ğu çev­re­ye uyum­la ge­li­şe­rek ve de­ği­şe­rek var­lık sür­dür­me. Ge­liş­mek ol­gu­su, var ol­du­ğu çev­re­yi de de­ğiş­tir­me­yi içe­rir.
Ge­le­lim de­ği­şi­min ir­de­len­me­si­ne. De­ği­şim, uygun ve gerek ko­şul­lar oluş­tu­ğun­da or­ta­ya çıkar. Ge­nel­lik­le bu, doğal de­ği­şi­min iz­le­di­ği sü­reç­tir. Olası veya ta­sar­la­nan de­ği­şim­ler, aynı anda bir­den fazla de­ğiş­ke­nin denk­le­me dahil edil­me­siy­le ya­şa­ma ge­çi­ri­lir. Doğal de­ği­şim­ler­de bir ol­gun­laş­ma, kurgu de­ği­şim­ler­de ise erken do­ğum­lar söz ko­nu­su­dur. Erken do­ğum­lar yet­kin bir mü­da­ha­le ol­du­ğun­da doğa ha­ri­ka­sı; ye­te­nek­siz­le­rin ye­ter­siz ça­ba­la­rı ha­lin­de ise, “ucu­be­le­rin” or­ta­ya çık­ma­sı­na neden olur. Böy­le­si bir or­ta­ya çıkış ka­çı­nıl­maz ola­rak yı­ğın­la­rın ba­şı­na bela olur. Gör­gü­süz­lük suç­la­ma­sı bu gibi du­rum­lar için­dir. Bunun için zor­la­ma erken do­ğum­la­rın kör veya topal ol­ma­sı bun­dan­dır. Kül­tür bir ya­şa­ma bi­çi­mi­dir. Bur­ju­va kül­tü­rü ol­ma­yan­la­rın bur­ju­va ol­ma­sı doğal aka­rın bo­zul­ma­sı ve ya­şa­ma yama ya­pıl­ma­sı gi­bi­dir. Bu söy­le­dik­le­rim bur­ju­va­la­rı kut­sa­mak için değil, ya­şa­ma kül­tü­rü­nün öne­mi­ni vur­gu­la­mak için­dir. Zaten bur­ju­va­la­rı üre­ten süreç özün­de doğal ol­ma­yıp; do­ğal­lı­ğı kabul et­ti­ril­me­ye ça­lı­şı­lan bir sü­reç­tir.
Gök­han Bulut.16/03/2025. BİRGÜN PAZAR.
“ Laik (sos­yal) de­mok­rat­lar ile İslam­cı (li­be­ral) de­mok­rat­lar. As­lın­da ko­nu­mu­nu ko­ru­ma­ya ça­lı­şan eski orta sı­nıf­lar ile bu ko­nu­mu ele ge­çir­me­ye ça­lı­şan yeni orta sı­nıf­lar. Şimdi bir kez daha ifade ede­lim ki bu­gün­kü kül­tü­rel he­ge­mon­ya çe­kiş­me­si­nin ta­raf­la­rı da olan bu ak­tör­le­ri orta sınıf ko­nu­mu için ve­ri­len mü­ca­de­le­nin ra­kip­le­ri ola­rak gör­mek ge­re­ki­yor.
Evet, geç­miş dö­nem­ler­de de ya­şa­nan ama bugün geç­miş­te­ki­ler­den fark­lı ola­rak la­ik­lik üze­rin­den ger­çek­le­şi­yor olan sınıf kom­po­zis­yon­la­rın­da­ki bu yer de­ğiş­tir­me AKP’nin ne­oli­be­ral İslam­cı yeni rejim in­şa­sı­nın par­ça­sı. Sı­nıf­lar arası it­ti­fak­lar da sınıf içi kom­po­zis­yon­lar da sı­nıf­sal tas­fi­ye­ler de bu yeni re­ji­min ih­ti­ya­cı­na göre şe­kil­le­ni­yor.”
-De­ği­şi­mi ön­ce­le­yen ko­şul­lar ve nor­mal bir de­ği­şi­min zo­run­lu ve ge­rek­li aşa­ma­la­rı ne­ler­dir? Bu so­ru­mun ve iz­le­yen so­ru­la­rın ya­nı­tı­nı yapay ze­ka­dan iz­le­ye­lim:
“De­ği­şim, bir­çok fak­tö­rün et­ki­siy­le ger­çek­le­şir ve be­lir­li aşa­ma­lar­dan ge­çe­rek ol­gun­la­şır. Genel ola­rak de­ği­şi­mi ön­ce­le­yen ko­şul­lar ve de­ği­şi­min nor­mal sü­re­cin­de ge­rek­li aşa­ma­lar şu şe­kil­de sı­ra­la­na­bi­lir:
De­ği­şi­mi Ön­ce­le­yen Ko­şul­lar:
1. Far­kın­da­lık ve Ge­rek­li­lik: İnsan­lar veya ku­rum­lar, mev­cut du­ru­mun sür­dü­rü­le­bi­lir ol­ma­dı­ğı­nı fark et­me­li ve de­ği­şi­min ge­rek­li­li­ği­ni an­la­ma­lı­dır.
2. Dış Fak­tör­ler: Tek­no­lo­jik ge­liş­me­ler, eko­no­mik de­ği­şim­ler, sos­yal ve kül­tü­rel ev­rim­ler de­ği­şi­mi te­tik­le­ye­bi­lir.
3. İçsel Mo­ti­vas­yon: Bi­rey­le­rin veya ku­rum­la­rın de­ği­şi­me açık ol­ma­sı ve ye­ni­lik­le­re adap­te olma is­te­ği.
4. Kriz veya Baskı: De­ği­şi­mi zo­run­lu kılan dış ya da iç bas­kı­lar, ör­ne­ğin eko­no­mik kriz­ler, re­ka­bet ko­şul­la­rı­nın de­ğiş­me­si ya da top­lum­sal ta­lep­ler.
5. Li­der­lik ve Viz­yon: Et­ki­li bir li­der­lik, de­ği­şi­mi yön­len­dir­mek için kri­tik bir rol oynar. De­ği­şi­mi des­tek­le­yen bir viz­yon ol­ma­dan süreç sek­te­ye uğ­ra­ya­bi­lir.
Nor­mal Bir De­ği­şi­min Zo­run­lu ve Ge­rek­li Aşa­ma­la­rı:
1. Durum Ana­li­zi ve Ha­zır­lık: De­ği­şi­min neden ge­rek­li ol­du­ğu ve hangi alan­lar­da uy­gu­la­na­ca­ğı be­lir­le­nir.
2. Hedef Be­lir­le­me: Net ve ula­şı­la­bi­lir he­def­ler oluş­tu­ru­la­rak sü­re­cin yönü çi­zi­lir.
3. Plan­la­ma ve St­ra­te­ji Ge­liş­tir­me: De­ği­şi­min nasıl ger­çek­le­şe­ce­ği be­lir­le­nir, aşa­ma­lar ve sü­reç­ler ta­nım­la­nır.
4. Uy­gu­la­ma: Plan doğ­rul­tu­sun­da de­ği­şik­lik­ler ha­ya­ta ge­çi­ri­lir. Bi­rey­ler ve or­ga­ni­zas­yon­lar yeni sis­te­me adap­te edil­me­ye ça­lı­şı­lır.
5. Di­renç­le Baş Etme: De­ği­şim sü­re­cin­de mut­la­ka di­renç olu­şa­cak­tır. Bunu aşmak için et­ki­li ile­ti­şim ve ikna yön­tem­le­ri uy­gu­la­nır.
6. De­ğer­len­dir­me ve Geri Bil­di­rim: De­ği­şi­min et­ki­le­ri göz­lem­le­nir, olum­lu ve olum­suz yön­le­ri ana­liz edi­le­rek ge­rek­li dü­zelt­me­ler ya­pı­lır.
7. Sü­rek­li­lik ve Pe­kiş­tir­me: De­ği­şi­min ka­lı­cı hale gel­me­si için yeni sis­te­min be­nim­sen­me­si ve sü­rek­li iyi­leş­tir­me­ler ya­pıl­ma­sı sağ­la­nır.
De­ği­şim bazen zor­la­yı­cı ola­bi­lir ama iyi yö­ne­til­di­ğin­de büyük fır­sat­lar ve ge­li­şim sağ­lar. Senin üze­rin­de dü­şün­dü­ğün be­lir­li bir de­ği­şim sü­re­ci var mı?
De­ğiş­ti­ri­len yö­ne­tim sis­te­mi­ne da­ya­lı top­lum­sal de­ği­şim(!)
Top­lum­sal de­ği­şim, yö­ne­tim sis­tem­le­rin­de­ki dö­nü­şüm­ler­le doğ­ru­dan bağ­lan­tı­lı­dır. Yö­ne­tim sis­te­min­de ya­pı­lan de­ği­şik­lik­ler, top­lu­mun ya­pı­sı­nı, de­ğer­le­ri­ni ve iş­le­yi­şi­ni et­ki­le­ye­rek yeni norm­lar ve di­na­mik­ler oluş­tu­rur. Bu süreç ge­nel­lik­le aşa­ğı­da­ki un­sur­la­rı içe­rir:
Yö­ne­tim Sis­te­mi­ne Da­ya­lı Top­lum­sal De­ği­şi­min Un­sur­la­rı
1. Ku­rum­sal Ya­pı­nın Ye­ni­den Şe­kil­len­me­si: Yeni yö­ne­tim an­la­yı­şı, kamu ku­rum­la­rı­nın iş­le­yi­şi­ni ve karar alma me­ka­niz­ma­la­rı­nı de­ğiş­ti­rir.
2. Hu­ku­ki ve Po­li­tik Dü­zen­le­me­ler: Yeni yö­ne­tim sis­te­mi, ya­sa­lar ve po­li­ti­ka­lar üze­rin­de de­ği­şik­lik­ler ya­pa­rak top­lum­sal dü­ze­ni ye­ni­den şe­kil­len­di­rir.
3. Eko­no­mik Et­ki­ler: Yö­ne­tim de­ği­şik­li­ği, eko­no­mik po­li­ti­ka­la­rı ve gelir da­ğı­lı­mı­nı et­ki­le­ye­rek top­lu­mun refah se­vi­ye­sin­de de­ği­şik­lik­le­re yol aça­bi­lir.
4. Kül­tü­rel ve Sos­yal Dö­nü­şüm: Yeni yö­ne­tim an­la­yı­şı, top­lu­mun de­ğer­le­ri­ni ve sos­yal iliş­ki­le­ri­ni et­ki­le­ye­rek fark­lı yaşam bi­çim­le­ri­nin or­ta­ya çık­ma­sı­na neden ola­bi­lir.
5. Di­renç ve Adap­tas­yon Sü­re­ci: Top­lum, de­ği­şi­me karşı di­renç gös­te­re­bi­lir veya yeni sis­te­me uyum sağ­la­mak için çe­şit­li adap­tas­yon sü­reç­le­rin­den ge­çe­bi­lir.”