Sabah erken kal­ka­nın parti kur­du­ğu bir sü­re­ci ya­şı­yo­ruz, 86 mil­yon­luk ül­ke­de bu kadar si­ya­si par­ti­ye ih­ti­yaç olup ol­ma­dı­ğı bir ta­ra­fa ne­re­de ise her gün yeni bir si­ya­si parti ku­ru­luş di­lek­çe­si­ni ver­mek üzere il­gi­li ba­kan­lı­ğın yo­lu­nu tu­tu­yor.

Bir­kaç gün önce “Acaba Tür­ki­ye’de kaç si­ya­si parti var.?” so­ru­su­na cevap bu­la­bil­mek adına kısa çaplı bir araş­tır­ma yap­tı­ğı­mız­da al­dı­ğı­mız cevap “Nisan 2024 ta­ri­hi iti­ba­rı ile Tür­ki­ye’de 139 si­ya­si parti var” oldu.


Peki bu kadar si­ya­si par­ti­ye ih­ti­yaç var mı?

Bu so­ru­ya ve­ri­lecek cevap “ 2018 yı­lın­da ha­ya­tı­mı­za giren Cum­hur­baş­kan­lı­ğı hü­kü­met sis­te­mi 139 değil 239 hatta 339 si­ya­si par­ti­yi bile artık mec­bur hale ge­ti­ri­yor” ola­cak­tır.

1950 yı­lın­da “mer­ha­ba” de­di­ği­miz çok par­ti­li par­la­men­ter sis­tem çok ama çok tar­tı­şıl­dı, yer­den yere vu­rul­du, “Tür­ki­ye artık bu par­la­men­ter sis­tem ile yola devam ede­mez” de­nil­di, 15 tem­muz 2016 yı­lın­da gi­ri­şi­len hain darbe gi­ri­şi­min­den sonra da MHP genel baş­ka­nı Dev­let Bah­çe­li’nin öne­ri­si ile Tür­ki­ye bir anda Cum­hur­baş­kan­lı­ğı hü­kü­met sis­te­mi­ne geçiş yaptı.

Par­la­men­ter sis­tem de de par­ti­ler vardı ancak par­ti­ler se­çi­me tek ba­şı­na girip ba­şa­rı­sız ol­duk­la­rın­da bir anda ta­ri­hin tozlu raf­la­rın­da yer alı­yor var olan yüzde 10’luk oy ba­ra­jı­nın yarım puan bir puan al­tın­da kalan par­ti­ler si­ya­se­te “El­ve­da” demek zo­run­da ka­lı­yor­lar­dı.

Cum­hur­baş­kan­lı­ğı hü­kü­met sis­te­mi bı­ra­kın yüzde do­kuz­luk, se­kiz­lik oy oranı bu­lu­nan si­ya­si par­ti­le­ri et­ra­fın­da beş bin ki­şi­yi on bin ki­şi­yi top­la­ya­bi­len bir STK baş­ka­nı­nı bile çok ama çok önem­li bir hale ge­ti­ri­yor­du.

Bu du­ru­ma en iyi örnek ga­li­ba 14 ve 28 mayıs 2023 ta­ri­hin­de ya­pı­lan Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­mi­dir.

O ta­rih­te ya­pı­lan se­çi­me Ata it­ti­fa­kı­nın adayı ola­rak ka­tı­lan Sinan Ogan al­dı­ğı yüzde 05.17 oy oranı ile den­ge­le­ri so­nu­na kadar de­ğiş­tir­miş oldu, Ata it­ti­fa­kı­nın adayı ola­rak se­çi­me Zafer Par­ti­si üze­rin­den ka­tı­lan Sinan Ogan Mil­let it­ti­fa­kı­nı des­tek­le­sey­di sonuç ne olur­du: so­ru­su­nu ise şu sı­ra­lar pek fazla bir önemi ol­ma­sa gerek.

O ta­rih­te ya­pı­lan se­çi­min so­nu­cu­nu kendi öl­çü­le­ri­ne göre ana­liz eden ve ken­di­sin­de lider özel­li­ği gören si­ya­set­çi­le­rin ta­ma­mı yakın çev­re­sin­de bu­lu­nan ar­ka­daş­la­rı ile anın­da par­ti­leş­mek­ten geri dur­ma­dı­lar.

Tür­ki­ye’nin eko­no­mik ve sos­yal şart­la­rı her geçen gün biraz daha fazla ağır­la­şı­yor, Çok büyük bir ço­ğun­luk 2028 yı­lın­da ya­pıl­ma­sı ge­re­ken Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­mi­nin asla o ta­ri­he kal­ma­ya­ca­ğı­nı ve erken bir se­çi­min ya­pı­la­ca­ğı­na ina­nı­yor.

Böyle bir sü­reç­te dik­kat edin var olan 139 si­ya­si par­ti­ye çok daha fazla parti ek­le­ne­cek­tir, Cum­hur­baş­kan­lı­ğı­nı ka­zan­mak için lazım olan yüzde 50.1 oy ora­nı­na ka­vuş­ma­nın öyle kolay ol­ma­dı­ğı bir sis­tem­de ya­zı­mı­zın ba­şın­da da be­lirt­ti­ği­miz gibi 10 bin 20 bin ki­şi­lik STK’lar bile bir anda “bu­lun­maz hint ku­ma­şı” ha­li­ne ge­le­cek­tir.

Bu du­rum­da da Tür­ki­ye’de kişi ba­şı­na düşen si­ya­si parti sa­yı­sı her geçen gün biraz daha fark­lı­lık gös­te­re­cek­tir.

Yeter ki par­ti­le­ri­nin ku­ru­luş di­lek­çe­le­ri­ni An­ka­ra’da il­gi­li ba­kan­lı­ğa veren ku­ru­cu­lar seç­me­ne biraz umut aşı­la­ya­bil­sin­ler.

Ge­ri­si kolay.