Kriz kelimesi Yunancadan Türkçe’ye alınmıştır. Kalp krizi gibi birdenbire beliren tehlikeli hastalık nöbetinden sonra, hastanın hayatı artık önceki gibi olmaz. Kalp böyle gelmiş böyle gitmez, demiştir. O halde doktorun tedavisine güvenip, yaşamı yavaşlatmaktan başka çare yoktur.
Ruhsal dengesizlik, bunalım neticesinde ortaya çıkan sinir krizinde hasta sakin yaşamayı öğrenmek zorundadır. Aksi takdirde beyin kanaması gibi tedavisi daha zor olan hastalıklara neden olur.
Olay ve düşüncelerde beliren krizlerde ilgili uzmanların tavsiyelerine uymak zorunda olan toplumu veya bir ülkenin tüm vatandaşlarını kapsar.
Ekonomik kriz, hükümet krizi bir ülkeyi zor durumda bırakır. Bu durumda vatandaşlara verilen bilgiler şeffaf olmalıdır.
Tüm gezegenimizi kapsayan Kovid 19 Pandemi krizi hafızalarda unutulmayacak şekilde tarihe geçti. Gereken ders çıkarılması ve unutulmaması için Papa Franziskus 2020 yılında Wage zu Träumen, Hayal etmeye cesaret et, anlamına gelen adıyla kitap yazıyor.
İki yıldan fazla süren pandemi krizinden sonra esnaf, büyük küçük iş verenler düştükleri ekonomik krizden kurtulmak için çaba gösterdiler, devlet yardımlarıyla hayatta kalmaya çalıştılar.
Ülkeyi idare eden hükümetler aldıkları kararların doğru olup olmadığını tartıştılar. Pandemi sonrası seçim olmadıysa öz eleştiri yapıldı, gereken dersler alındı.
Yiyecek yetmez korkusu bütün gezegeni sardı. Gıda ürünleri bulamamak endişesiyle ihtyaçtan fazla satın alan olunca, sınırlama getirildi.
İlk tuvalet kağıdı kavgası Avustralya’da bir markette çıktığını hatırlıyorum.
Sosyal iletişim, yaşam yalnız internet, televizyon basın ve medya sayasınde yapıldı. Ölüm korkusuna karşı televizyonda yayınlanan dini ayinler büyük ilgi gördü.
Sosyal mesafe diyerek, dünya yine yanlış dil kullandı. Halbuki fizikî mesafe denmesi gerekirdi.
İnsanın en büyük ihtiyacı olan dokunmaya hasret kalındı. Papa bir seyahatinde gözü görmeyen bir çocuk Sizi görebilir miyim, diye sorar. Onun görmesi eliyle Papa’nın yüzüne dokunmaktır.
Pandemi gezegenin üstündeki örtüyü kaldırdı, yoksul ile varlıklı arasındaki uçurumu gözler önüne serdi. Afrika ve Asya kıtalarında içme suyu dahi bulamayan insanlardan hijyen ve temizlik kurallarına uymaları beklenemezdi.
Çadırlarda yaşamak zorunda olan sığınmacılardan fiziki mesafe beklenemezdi.
Papa Franziskus, Jorge Bergoglio adıyla 17 Aralık 1936 yılında Arjantin Buenos Aires şehrinde bir İtalyan göçmen çocuğu olarak dünyada geldi. Kilisede basamak basamak yükselerek 2013 yılı Mart ayında Hristiyan Katolik Mezhebi Papa olarak Vatikan’da göreve başladı. 21 Nisan 2025 tarihinde vefat etti.
Dünya barışı için dinler arasında diyaloğun şart olduğunu her fıratta dile getirdi. 2016 yılı Nisan ayında Yunanistan Lesbos adasından 12 kişilik bir sığınmacı grubu müslümanları alarak döndü. Böylece diyalog sözde kalmadı, eylemle eleştirelere rağmen uygulamış oldu.
Kriz zamanı bakmak kâfi değil, iyi görmek lâzım. İnsanda gören gözleri kör eden üç şey vardır.
Narkislik, narsisizm kendi kendine tutkun, ruh sapıklığı, yani fert sadece özünü sever. Herşey kendi etrafında döner. Haberler iyidir, kendisine iyi gelirse. Kötü haberlerde suçlu daima başkalarıdır.
Kötümseverlik, İnsanın ömrü şikâyet etmekle geçer. Önüne açılan kapıları görmez. Geleceğe umut kapılarını kapatır. Yeniliğe fırsat vermez.
Korkaklık, korku içinde insan kendini boğduğu gibi, başkalarına da cesaret vermez. Gayret ve umutları söndürür.
Mantık ve beyni durduran bu üç şeye mahkum olmayan insanlar sayesinde pandemi krizinden kurtulan insanlık, kayıplarına milyonlarca ölen insanlara rağmen geleceğe yön verebilmiştir.
Kendilerinden başka olanları sevenler, iyimser ve cesur insanlar sayesinde pandemiden sonra yaşam, geçmişten ders alarak devam etti.Gelecek krizlere karşı donanım tedbirler alındı.
En başta milyonların hayatını kurtaran aşıyı bulan kahramanlar tarihte yerini aldı. Doktor ve diğer sağlık elemenlarının önemi hiç unutulmayacak.
Halka cesaret veren din görevlileri mezhep farkı gözetmeden kimsesizlerin kimsesi oldular.
Hüzünlü şarkılarıyla sanatçılar huzur evleri önünde, sokaklarda açık pencerelere sanatla insanlara umut ilettiler.
Pandemiden korunma kuralları koyan Sağlık Bakanlığı elemanları televizyon aracıyla halka ulaşmaya gayret gösterdi.
Pandemi krizi süresince edindiğim deneyim, eşim hastanede ameliyat olurken bana da sabretmeyi ve hiçbir krizin yardımsız, yalnız atlatılmayacağını öğretti.
Başka bir makalemde duadan başka Papa’ya krizlerinde nelerin ve kimlerin yardım ettiğini yazmalıyım.
İlk önce etrafını gören, ikinci adımda seçimini yapar. Üstüne düşen sorumlulukla görevini yerine getirir, yani üçüncü adımda uygulama safhasını başarıyla yönetir.
Uzun bir süre, dünya hasta olsa bile sağlıklı yaşayabiliriz diye düşündük. Ama pandemi krizi bize tekrar hatırlattı, ki sağlıklı bir dünya için çalışma çok daha önemlidir.
Papa Franziskus
Kaynak ve belgesel kitap:
Papst Franziskus, Wage zu Träumen, Kösel Verlag Münchem 2020
ISBN 978-3-466-37272-0
