Av­ru­pa Bir­li­ği Par­la­men­to­su yeni bir kanun öner­ge­si ha­zır­lı­yor. Alt­mış beş üstü yaş­lı­la­rın sü­rü­cü, eh­li­yet bel­ge­si ye­ni­len­sin, yani sı­na­va tabi tu­tul­sun.
Her ko­nu­da ol­du­ğu gibi emek­li­le­re karşı da ay­rım­cı­lık, dış­la­ma ya­pıl­ma­sın. Ge­nel­le­me haklı olu­nan bir ko­nu­da in­sa­nı hak­sız çı­ka­ra­bi­lir. Yaş­lı­dan yaş­lı­ya fark ol­du­ğu­na dik­kat edil­me­li.
Ber­lin’de bir yılda 134.136 tra­fik ka­za­sı oldu, yani her dört da­ki­ka­da bir kaza olu­yor.
Basın, medya ve mah­ke­me­de konu olan en be­lir­gin ka­za­yı sek­sen yaş üstü bir sü­rü­cü yaptı. Ka­za­da Bel­çi­ka’dan tu­rist ola­rak gelen bir aile­den anne ve ço­cu­ğun ölü­mü­ne sebep oldu. Sü­rü­cü çok büyük hata iş­li­yor. Araba yo­lun­da bek­le­me­den, sa­bır­sız­ca oto­bü­se ay­rı­lan yolda çok sü­rat­li sü­rün­ce kar­şı­sı­na ani­den çıkan aile­yi ko­ru­ya­mı­yor, frene bas­ma­da çok geç ka­lı­yor.
Ber­lin Em­ni­yet Teş­ki­la­tı dizi şek­lin­de yaş­lı­lar em­ni­yet ko­nu­sun­da ay­dın­la­tan top­lan­tı­lar dü­zen­li­yor. Mo­dern tek­nik video gös­te­ri­ler ha­fı­za­da iz bı­ra­kı­yor.
Top­lan­tı­la­rın ya­pıl­dı­ğı Pa­ul-Sch­ne­ider-Ha­us Ber­lin-Span­dau il­çe­sin­de benim ilk baba va­ta­nım ol­muş­tu. Ça­lış­tı­ğım Ly­nar-İlko­ku­lu’nda ye­ter­li ders­ha­ne ol­ma­dı­ğı için sı­nı­fı­ma bu evde ders ver­miş­tim. Lut­her ce­mi­ye­ti sokak ve park­lar­dan Türk ço­cuk­la­rı­nı top­la­ya­rak, öğ­le­den sonra ev ödev­le­ri­ne yar­dım eden gö­nül­lü eğit­men­ler Al­man­ca öğ­re­ti­yor­lar­dı. Yük­sek Halk Okulu halk eği­tim, öğ­re­tim­de yet­miş yıl­la­rın­da pa­paz­lar dahil tüm ce­mi­yet ele­man­la­rı bana ça­lış­ma­la­rım­da yar­dım et­ti­ler, des­tek­le­ri kayda geç­me­li­dir.
Ber­lin’de ADAC tra­fik si­gor­ta­sı şim­di­lik gö­nül­lü ola­rak yaş­lı­la­ra yar­dım edi­yor. Sü­rü­cü ye­te­ne­ği­ni de­net­li­yor. Kanun uy­gu­lan­ma­dan fay­da­lan­mak iyi olur. Zira yaş­lı­la­rın eh­li­yet al­dı­ğı za­man­la 2025 yılı ara­sın­da büyük şe­hir­ler­de çok fark var.
Yaşlı genç sü­rü­cü her­kes em­ni­yet ke­me­ri kul­lan­ma­yı ihmâl et­me­me­li. Araba kul­la­nır­ken te­le­fon et­me­me­li, müzik aşırı kuv­vet­le açıl­ma­ma­lı­dır. Ge­rek­ti­ği yerde diğer sü­rü­cü­le­re yol ve­ril­me­li­dir. Kaza ha­lin­de za­rar­sız gibi gö­rün­se dahi polis çağ­rıl­ma­lı­dır.
Tür­ki­ye’de İzmir çı­kı­şın­da eşim kır­mı­zı ışık­ta du­run­ca, ar­ka­dan ara­ba­ya vuran kam­yon şo­fö­rü, yaya yo­lun­dan geçen yoktu eşi­min neden dur­du­ğu­nu an­la­ma­dı. Yaz ta­ti­li­ni Tür­ki­ye’de ge­çi­ren sü­rü­cü­ler Al­man­ya’da ol­du­ğu gibi ku­ral­la­ra uyu­yor­lar. Bu du­rum­da da tra­fik ka­za­la­rı ola­bi­li­yor.
Yaya veya bi­sik­let sü­rü­cü­le­rin bil­has­sa bu­lut­lu, ya­ğış­lı ha­va­da giy­si­le­ri açık renk­li ol­ma­lı­dır. Bah­set­ti­ğim bu top­lan­tı­da sarı yelek he­di­ye edil­di.
Araba, kam­yon sü­rü­cü­le­ri için sorun olan gö­rül­mez açıyı he­sa­ba ka­ta­rak, araba yo­lu­na devam et­mek­te fayda var.
Yaya, sü­rü­cü her­kes gi­de­ce­ği yere, ran­de­vu­ya za­ma­nın­da yola çık­ma­lı. Ge­cik­me te­lâ­şı ka­za­ya sebep ola­bi­lir.
Bi­sik­let satın alır­ken vü­cu­da uygun, bi­lir­ki­şi da­nış­man­lı­ğın­dan fay­da­lan­ma­lı. Kır­mı­zı­da durup bek­le­me­yen­le­rin çoğu genç er­kek­ler, bil­has­sa ço­cuk­la­ra kötü örnek olun­ma­ma­lı­dır.
Ya­ya­la­rın her du­rum­da ön­ce­lik hak­la­rı­na dik­kat et­me­li, saygı gös­ter­me­li. Duran ara­ba­lar ara­sın­dan ge­çer­ken her iki yöne bak­ma­lı­dır.
Polis teş­ki­la­tın­da polis öğ­ret­men­ler okul­la­ra gidip tra­fik dersi ve­ri­yor­lar. Bu ne­den­le ço­cuk­la­rın, öğ­ren­ci­le­rin bil­gi­le­ri ye­ni­dir. Ebe­veyn­ler ço­cuk­la­rın­dan doğ­ru­su­nu, son uy­gu­la­nan ku­ral­la­rı öğ­re­ne­bi­lir­ler.
Ber­lin’de tüm olum­suz po­li­tik, sos­yal, kül­tü­rel ge­liş­me­le­re rağ­men ada­let var, ha­kim­ler gö­re­vi­ni ada­let çer­çe­ve­sin­de uy­gu­lu­yor. Kaza du­ru­mun­da ta­raf­lar bir­bi­ri­ne etik ku­ral­la­ra uygun şe­kil­de saygı gös­te­ri­yor­lar. Tra­fik eği­tim ve öğ­re­ti­mi ana­okul­la­rın­da baş­lı­yor.
Okul­da aktif ça­lış­tı­ğım ders yıl­la­rın­da sı­nı­fı­ma polis öğ­ret­men­ler gelip ders ve­ri­yor, so­ka­ğa çıkıp uy­gu­la­ma­lı tra­fik dersi ya­pı­yor­duk. Bu önlem hâlâ devam edi­yor. Al­man­ya’ya sı­ğın­ma­cı ola­rak veya ka­li­te­li iş gücü ka­nu­na göre yeni ge­len­ler sıkı kont­rol me­ka­niz­ma­sı­na uymak zo­run­da ol­duk­la­rı­nı der­hal kav­rı­yor­lar.
Aynı du­ru­mu Tür­ki­ye için söy­le­yip, yaz­mak doğru mu, bil­mi­yo­rum. Fakat basın ve med­ya­da du­yu­lan ha­ber­ler kri­mi­nal olay­la­rı içe­ri­yor. Yol ver­me­din diye yolda durup aile fert­le­ri, bil­has­sa ço­cuk­la­rın gözü önün­de şo­för­ler bir­bir­le­ri­ne şid­det uy­gu­lu­yor. Sü­rü­cü eh­li­ye­ti al­ma­dan önce şah­sın ruh­sal den­ge­si öl­çül­me­li, eği­til­me­li. Aşırı ken­di­ne güven veren ben­cil ye­tiş­tir­me­de erkek çocuk eği­ti­min­de sorun ol­du­ğu kabul edil­me­li.
Teker icadı icat­la­rın en önem­li­si­dir, ula­şı­mı çok ko­lay­laş­tır­dı. Çocuk ve genç­le­re ta­ri­hi sık sık ha­tır­lat­ma­lı. Eşek sır­tın­da geçen Nas­ret­tin Hoca fık­ra­la­rı an­la­tıl­ma­lı. Ve­fa­lı hay­van eşek küfür an­la­mın­da kul­la­nıl­ma­ma­lı.
Eşek sır­tın­da an­nem­le bos­ta­na gi­der­ken, annem ba­yıl­dı. Ben tarla ke­na­rın­da ağ­la­ya­rak an­ne­min ayıl­ma­sı­nı bek­le­dim. On on bir ya­şın­day­dım. Boz eşe­ği­miz annem ayı­lıp, ken­di­ne ge­le­ne kadar bek­le­di ve biz­den uzak­laş­ma­dı.
Hoca kom­şu­su­na eşe­ği­ni ödünç ver­mek is­te­mez. Başka bir kom­şu­ya ema­net et­ti­ği­ni söy­le­di­ği anda, eşeği ahır­da anır­ma­ya baş­lar. Komşu eşe­ğin ahır­da ya, der. Hoca sen eşe­ğin sö­zü­ne ben­den daha fazla mı ina­nı­yor­sun, diye cevap verir.
Araba da baş­ka­sı­na ema­net edil­mez. Aile fer­di­nin ara­ba­yı kul­lan­ma­sı için bile si­gor­ta­ya bil­di­rip, onun için ay­rı­ca ücret öden­me­si ge­re­ki­yor. Aylık ücret de ona göre yük­se­li­yor.

Tra­fik ka­ide­le­ri­ne uymak me­de­ni­ye­tin en önem­li il­ke­le­rin­den bi­ri­si­dir.

Yo­lu­nuz açık olsun!