17 EYLÜL 1967'DE KAYSERİ SPOR ve SİVAS SPOR takımları arasındaki maçta çıkan, 43 KİŞİNİN ÖLÜMÜ, yüzlerce kişinin yaralanmasıyla sonuçlanan tribün olayları.”
1966 ilkbaharında Erciyes - Sanayi spor ve Orta Anadolu Spor isimli takımların birleşmeleriyle KAYSERİ SPOR kuruldu. Takım, aynı yıl Türkiye 2. Futbol Ligi'ne katılmaya hak kazandı. SİVAS SPOR ise 1967 Mayıs'ında kurulup 1967-1968 sezonuyla top koşturmaya başladı. 1967-1968 sezonu fikstürü (karşılaşma takvimi) belirlendi ve iki komşu şehir arasındaki ilk karşılaşmanın 17 EYLÜL 1967 tarihinde Kayseri Atatürk Stadyumu'nda yapılacağı duyuruldu.
İKİ ŞEHRİN HİKAYESİ SİVAS VE KAYSERİ
Aşağıda anlatacağım olayların arka planında, iki şehir arasındaki ekonomik gelişmişlik farkı yatıyordu. Sivas, Cumhuriyet tarihi boyunca ihmal edilmiş illerden biriydi. 4-11 Eylül 1919’da toplanan TARIHİ SİVAS KONGRESİ’ne ev sahipliği yapmış ancak Cumhuriyet döneminde unutulmuştu. Sivas’a yapılan tek tük devlet yatırımından en önemlisi 1939’da kurulan DDY Cer Atölyesi ile 1943’te açılan Sümerbank Çimento Fabrikası idi.
Kayseri’de Ticaret
Osmanlı’dan beri ticaretteki başarılarıyla tanınan Kayserililer, kendi göbeklerini kesmeyi başarmışlardı. Türkiye’nin her yerinde ticaret yaptıkları gibi, Sivas’ın ekonomisine de egemen konumdaydılar. Dolayısıyla Kayseri hızla modern bir kent haline gelirken, Türkiye’nin üçüncü büyük yüzölçümüne sahip Sivas, az gelişmiş bir taşra kasabası havasındaydı ve Türkiye’nin en çok göç veren ili haline gelmişti. Bu durum kendilerine taktıkları ‘YIĞIDOLAR’ lakabından başka servetleri olmayan Sivaslıların gururunu incitiyordu.
1940'lardan o güne değin Sivas'ta ticaret büyük ölçüde Kayserili tüccarların elindeydi. Bu tablo Sivaslılar tarafından pek hoş görülmemekteydi. Çıkan tribün olaylarında bu faktörün de etkili olduğu da ileri sürülür. 1
Önceki Maçlar
7 Eylül 1967'de oynanacak müsabaka öncesinde de Kayseri ve Sivas'ın başka kulüpleri arasındaki karşılaşmalarda da bazı olaylar yaşanmıştı. 1965'te Sivas Sümer spor - Kayseri Şeker spor karşılaşmasında bazı taraftarlar yaralanmış, 1966'da oynanan Kayseri Havagücü - Sivas Sümer spor karşılaşmasında da sakatlanma ve yaralanmalar meydana gelmişti. Kayseri Spor ‘un ilk defa karşılaşacağı maçtan 7 gün önce 10 Eylül 1967 tarihinde oynanan Kayseri Havagücü - Sivas Dört Eylül maçında da iki takım futbolcuları arasında olaylar çıkmıştı
İhmaller ve Olayların Başlaması
Maçın oynanacağı gün 20 minibüs, 40 otobüs ve trenle Kayseri’ye ulaşan Sivas Spor taraftarları, yılların ezilmişliği içinde, yemek yedikleri restoranlarda hesapları ödemediler, bazı işyerlerini yağmalayıp talan ettiler, genelevlerde kavga çıkardılar.
Gerilim maçta da devam etti. Maçın 20. dakikasında Kayseri Spor’un 1-0 öne geçmesi üzerine Kayseri taraftarlarının aşırı sevinmesi, Sivaslı taraftarları iyice kızdırdı. Sivas tribünlerinden atılan taşlara, Kayserili taraftarlar bıçak, taş ve sopalarla cevap verdiler. Kayseri taraftarlarının görevli bir polis tarafında galeyana getirilmesiyle olaylar iyice tırmandı ve panikle birlikte kavga faciaya dönüştü. Demir kapıların açılmaması ve stad çıkışındaki düzensizlikler yüzünden (resmi makamlara göre) 41 Sivaslı taraftar olay yerinde havasızlık ve sıkışmadan dolayı yaşamını yitirdi. 300’ü aşkın kişi de sopa, bıçak ve taş darbeleriyle yaralandı.
Olaylar devam
Ancak, stadyumdan sağ çıkmayı başaran Sivaslılar da boş durmadılar ve stadın etrafındaki Kayseri plakalı araçları ateşe verdiler. Olayların Sivas’a abartılarak ulaştırılmasıyla (öyle ki Kayseri’ye giden beş bin taraftarın da öldürüldüğü, Kayserililerin Sivaslıların kellesiyle top oynadığı bile söylenmişti) bu sefer Sivas’ta Kayserili avı başladı.
Kayserili tüccarların pastırma, sucuk, şekerleme-helva, tatlı, kumaş-giysi dükkânları yağmalandı. Kayserili diye bilinenlerin evleri basıldı. Sahibi Kayserili olan Büyük Belediye Oteli’nin yatakları caddeye atılıp yakıldı ve Kayserililere ait olan 3 evin de eşyaları dışarı çıkarılıp ateşe verildi. Sivas'ta çıkan Polisler Sivaslı hemşerilerinin tepkisini çekmemek için olayları izlemekle yetinince yağma ve tahrip devam etti.
Olayların büyümesi üzerine Sivas Tugayından yardım talep edilmiş, bunun yanı sıra Malatya, Tokat ve Erzincan'dan da birlikler gelmiştir. Olayların ardından Kayserili pek çok kişi Sivas’tan göçtü.
Sivas'taki olayların sorumlusu oldukları suçlamasıyla 11 kişi tutuklandı. Sivas'taki bu olayların ardından Kayseri-Sivas girişleri kapatıldı. İki şehir arasında düzenlenen otobüs seferleri iptal edildi. Güvenlik güçlerinin sayısını arttırmak amacıyla yaralıların tedavi gördüğü Kayseri Devlet Hastanesi'nin önüne Polis Koleji öğrencileri yerleştirildi.
BAŞBAKAN SÜLEYMAN DEMİREL, Rusya'ya yapacağı ziyareti erteledi. Radyodan yaptığı konuşmada şu sözleri söyledi: Şuursuz tahriklerle devam ettirilmek istenilen bu hadisenin futbol tarihimizde tek kalmasını temenni ederim. Ayrıca, spor işleriyle görevli Devlet Bakanı KAMİL OCAK yaptığı açıklamada, Türkiye İkinci Ligi'nin kaldırılmasını teklif edeceğini ve bunun da gerçekleşmesi için de bu sebebin kâfi gelebileceği açıklamasında bulundu.
Kayseri'de olaylara neden olan 8'i Sivas 18'i Kayseri Spor taraftarı 26 kişi tutuklandı. Maç esnasında ve sonrasında çıkan olaylar nedeniyle iki takım 17 maç saha kapama cezası aldı. Olayları iyi yönetemediği için Kayseri valisi ve emniyet müdürü görevden alındı. İki takım arasında yarım kalan maç 1968 yılında Ankara’da oynandı, Kayseri Spor maçta 1-0 galip geldi. Bu maçın ardından uzun süre Kayseri Spor ve Sivas Spor aynı gruplarda mücadele etmedi.
Bu olayın küçük bir kopyası, 4 ölü ve yüzden fazla yaralıyla sonuçlanan 25 HAZİRAN 1969 tarihli Kırıkkale spor ve Tarsus İdman Yurdu maçında yaşandı.
Faydalanılan Kaynaklar:
Tarihçi Ayşe Hür Makalesi
Başaran, Kenan "Kayseri-Sivas maçı, ihtilal gibi Sivas'ı 50 yıl geri götürdü"
(15 Eylül 2007).
Öcalan, Mehmet. "Futbolun Toplum Üzerine Etkisi" Fırat Üniversitesi.
10 Mayıs 2014
Dilek, Hakan (14 Ağustos 2003). "Makus tarihi futbolun" 5 Kasım 2013
