(Cumhuriyetin kuruluşunda bir kurban)
Topal Osman Olayı, Cumhuriyet Tarihimizin çok hazin ve hüzünlü bir öyküsüdür.
Doğan Avcıoğlu, Hasan İzzettin Dinamo ve birçok yazarımızın kitaplarından Topal Osman olayını okumuştum.
Araştırmacı yazar Cemal Şener, Topal Osman hakkındaki olumlu, olumsuz görüşlerle, tarihsel gerçekleri belgelerle derli toplu bir kitap haline getirmiş.
Cemal Şener, bu kitabında her şeyi ortaya koymuş, yorumu okuyucuya bırakmıştır. Ayrıca Topal Osman Olayında aydınlanmamış, bilinmeyen, sır olan yönlerin de olduğunu belirtmiş.
Topal Osman Giresunludur. Varlıklı bir ailenin oğludur.
1912 yılında, Balkan Savaşı patlak verince, Seferberlik ilan edilir. Osmanlı, yeni asker toplamanın peşindedir. O sırada Osman Ağa da(Topal) asker adayıdır. Zengin olan babası Osman'ı askere göndermek istemez. O zamanlar bedelli askerlik de vardır. Osman'ın babası askerlik şubesine giderek askerlik bedeli 54 sarı altın lirayı ödeyerek oğlunu cepheye gitmekten kurtarır.
Bu durumu duyan Osman çok üzülür. Babasına gidip bedeli alması için ısrar eder. Aksi halde gönüllü olarak arkadaşlarıyla birlikte askere gideceğini bildirir. Babası ikna olmayınca, isyan eder ve gönüllü olarak yazılır. 65 gönüllü arkadaşıyla İstanbul'a hareket eder. Böylece cepheden cepheye, savaştan savaşa bir yaşam başlar.
Trakya- Çatalca önlerinde savaşırken sağ diz kapağından aldığı şarapnel parçasıyla yaralanır ve Osman Ağa Topal kalır. Bundan sonra ona "Topal Osman" denir.
Topal Osman Giresun'a döner. Bu sırada 1. Dünya Savaşı başlamıştır. Doğuda Ruslar saldırıya geçer. Topal Osman, Giresun’dan topladığı gönüllülerle Batum önlerine gelir. Bu gönüllüler Ruslar karşısında önemli başarılar elde ederler, kendilerine o bölge halkı "Kara Zıpkalılar" derler. Topal Osman, bundan sonra Rum ve Ermeni çeteleriyle amansız bir mücadeleye girer ve onlara çok zarar verir. İstanbul Hükümeti, Topal Osman hakkında yakalama emri verir. Ermeni Tehcirinden de sorumlu tutulur. Topal Osman'ın çetesi git gide büyüyerek çok büyük güç olmuştur.
Bu sıralarda, İstanbul'dan Bandırma vapuruyla, Samsun'a hareket eden Mustafa Kemal, 9. Ordu Müfettişliğine atanmıştı. Mustafa Kemal'in görevi de, başta Topal Osman Çetesi olmak üzere Karadeniz’deki çeteleri etkisiz hale getirmekti.
Mustafa Kemal'in isteğiyle, Topal Osman'la Havza'da buluşma. Erzurum ve Sivas Kongrelerinde, yardımlaşma.
Mustafa Kemal, Topal Osman'ı sevmiştir. Topal Osman, Mustafa Kemal'in koruması olarak, istek üzerine "Giresun Gönüllü Laz Müfrezesi" adıyla 250 kişilik bir birlik kurar.
Bunun başına da yardımcılarından Mustafa Kaptan'ı getirir. Onlara: "Mustafa Kemal Paşa'nın hayatı ve muhafazası size, yalnız size aittir. O'nu her yerde siz koruyacaksınız. Şayet Mustafa Kemal Paşa'ya bir şey olursa, kendinizi yok bilin. Hatta memlekette bıraktıklarınızı da yok bilin" der.
Topal Osman, Giresun'a döner ve topladığı 6000 gönüllü askeriyle, Sakarya Savaşında Yunanlılara karşı başarılı bir savunma yapar.(6000 gönüllüden 400'ü ancak Giresun'a dönebilmiştir.)
Kurtuluş Savaşı sonrası, Topal Osman'ın adamları Çankaya ve meclisin de korumasını üstlenirler. Mustafa Kemal'e çok bağlıdırlar. Meclis içindeki Mustafa Kemal'in muhaliflerine karşıdırlar. Mustafa Kemal'i her yönüyle koruma anlayışı içindedirler.
Meclisin, en muhalif isimlerinden birisi de Trabzon Milletvekili Ali Şükrü Beydir. Topal Osman, Ali Şükrü'yü sevmemektedir.
Bir gün, Ali Şükrü Ankara’da kaybolur, sonunda öldürülmüş olarak bulunur.
Topal Osman ve adamları suçlanır.
Bundan sonraki gelişmeler. Atatürk'ün tavırları, zorunluluğu, üzüntüleri, gözyaşları…
Ulus Meydanında ayaklarından asılmış başsız cesedi günlerce sallandırılan Topal Osman'ın hazin sonu.
Mustafa Kemal'in ısrarla hizmetinde tuttuğu, Karadeniz’de Rum ve Ermeni çetelerinin korkulu rüyası, Sakarya'da gönüllü birliği ile Kahramanca savaşan, Mustafa Kemal'e gönülden bağlı Topal Osman'ın acı sonu insanı çok üzüyor ve düşündürüyor.
Hasan İzzettin Dinamo'nun dediği gibi, "Mangal Yürekli Adamın'ın hikâyesini merak ediyorsanız, Cemal Şener'in bu kitabını mutlaka okuyunuz.
